Regelmatig worden we geconfronteerd met de vijf of negen talen van de liefde. Het betreft een analyse en schematisering van wat jij – ook in je uniekheid – kunt betekenen voor God en je naaste. Daar waar het vroeger alleen om de gave van het uitleggen – dus praten – ging wordt nu een verscheidenheid aan talen en gaven gepresenteerd waardoor niemand zich achtergesteld hoeft te voelen, want – daar gaat het om – je mag allemaal meedoen.

Toch krijg ik bij het aanhoren van dergelijke schema’s en modellen een onrustig gevoel. Een model is immers slechts een beperkte weergave van de werkelijkheid, vaak met één overheersende gedachte – een thema, een leitmotiv. Toen onlangs onze dominee er een preek aan weidde werd ik in mijn gevoel bevestigd en ontdekte ik wat er bij mij kriebelde. Het zijn allemaal modellen die gebaseerd zijn op het leveren van een ‘bijdrage’ van het individu aan het groter geheel, een gemeenschap, een samenleving. Bijdrage-modellen.

Als vader van een – zogenoemd – kind met een beperking heb ik inmiddels ervaren en geconcludeerd dat in het licht van dit soort modellen mijn kind niets blijkt bij te dragen; ze spreekt geen der bedoelde talen. Soms hoor je verkondigen, in het verlengde van het ‘waartoe zij ook bestemd zijn’ dat hun bijdrage vooral daarin ligt dat door hun ‘zijn’ anderen hun gave der verzorging verder kunnen ontwikkelen. ‘We hebben ze nodig’ klinkt het dan. Volgens eenzelfde gedachte wordt het bestaan van het kastenstelsel in India gerechtvaardigd.

‘We hebben ze nodig’. Waar het bij dit soort mantra’s aan schort is dat de positie van waaruit deze verkondigd worden niet klopt. Hiervan gaf ook de zorgaanbieder blijk die ons melde het spijtig te vinden niet meer voor onze dochter te kunnen zorgen. ‘We hebben ze nodig’. Zou ik mijn kind verkeerd begrepen hebben en ook menige Bijbelse boodschap op dit punt. Door de tijd heen heb ik geleerd dat ik het ‘wie is mijn naaste’ moet begrijpen als ‘voor wie kan ik de naaste zijn’. Mag ik in het verlengde daarvan het ‘we hebben ze nodig’  daarom omkeren tot het gewone ‘ze hebben ons nodig’.

Zo dwaalden mijn gedachten af tijdens de preek zondagmorgen. Wat is de taal van een autist, wat is zijn bijdrage? Wat is de taal van de dochter van de zuster die voor mij zit? Naar menselijke economische maatstaven draagt ze niets bij.  Maar het belangrijkste is dat ze er zijn; ze bestaan en als schepsel Gods mogen ze in ons midden zijn. Hun taal is: ’ik ben er’ en omdat God het gewild heeft mag ik er zijn.Voor mij is dat de tiende taal; de taal van het bestaan – bij de gratie Gods – welteverstaan. En dat geldt voor ons allemaal.

Al eerder schreef ik een stukje met deze titel – en toch doe ik het nog een keer. Harry is dood, niet de Harry van de paarden, maar dit keer Harry van de muziek. Ik leerde Harry Muskee kennen via een goede vriend van me die me jaren geleden meenam naar een concert van Cuby and the Blizzards. Zijn vermoeden dat ik er wel eens iets aan kon vinden bleek te kloppen. Blues is mijn ding; Ik ben groot gebracht met Mahalia Jackson en leerde de door Greijdanus-docent Akkerman gepromote Negro Spirituals uit mijn hoofd; een goede basis voor mijn hedendaagse voorkeur.

Met enige regelmaat bezocht ik de afgelopen jaren Harry’s concerten, vaak met mijn jongste zoon die aantrekkelijk gitaar speelt – al zal hij dat zelf nooit toegeven. Zijn eerste Harry-concert weet hij zich nog goed te herinneren; het mooiste vond hij de microfoonstandaard met daaraan vastgemaakt een plateautje waardoor Harry altijd een fris flesje bier binnen handbereik had. In de loop der jaren is het flesje bier vervangen door water; de oude meester kon het anders waarschijnlijk niet meer trekken tijdens de voorstelling. Nu is hij dood en mij rest slechts de herinnering aan een bijzonder en moeilijk mens die zei en vertolkte ‘dat muziek het laatste geheim is’.

Aan deze uitspraak moest ik denken toen ik afgelopen week met mijn zoon een gitaarwinkel in Groningen bezocht; ‘linkshandigen’ zijn moeilijk te krijgen en daarom werd het Groningen. Inmiddels heb ik geleerd dat ik me tijdens zo’n persoonlijk uitzoekmoment op de achtergrond moet houden. En zo raakte ik in gesprek met een verkoper die me – omdat hij me zo afzijdig zag zitten – toevertrouwde dat de meeste goede gitaristen toch een beetje bleu en teruggetrokken zijn. Een hele geruststelling te horen dat mijn zoon dus een goede gitarist is; ik misschien ook?

Ondertussen vulde de winkel zich met andere muzikanten. Een zichtbaar door de muziek gegrepen echtpaar informeerde naar een passende versterker en voor ik het wist vulde de winkel zich met nog nooit gehoorde klanken. Ik ben blij de gave van het luisteren te bezitten, maar ben toch iedere keer weer stik-jaloers op diegenen die op het podium staan en voor wie muziek een levenswijze is. Na het echtpaar arriveerde een moeder – met zoon – die er best wat voor over bleek te hebben haar zoon in een Jimmy Hendriks te zien veranderen. De twee mannen vonden elkaar ongekend snel in een jamsessie en voor ik het wist stond de hele winkel te swingen. Zo was ik getuige van een spontaan optreden en moest ik denken aan de woorden van Harry – muziek is het laatste geheim -. Het is een taal die ik niet spreek, maar slechts kan horen. Harry had gelijk en voor mij moet het maar zo blijven ook ….

Na vele uren wachten en genieten verliet ik met mijn zoon de winkel; hij blij met zijn nieuwe gitaar en ik omdat ik getuige mocht zijn van mensen die hetzelfde geheim bezitten, met elkaar delen en daarom elkaar zo goed verstaan.

En toch betwijfel ik of Harry echt gelijk had. Volgens mij zijn er meer van dat soort bewaarde geheimen. De Bijbel noemt de Liefde de grootste daarvan en volgens mij was die het eerste- én is die het laatste geheim. Hoe kan het anders met een Schepper die zelf de Alpha en de Omega is !

Het geheim van de Liefde, of beter gezegd de Liefde zelf, zal voor ons eens zichtbaar worden, tenminste als je nu al de goede kant op kijkt ….. en daar mag je best een muziekje bij opzetten …..

1 Korinthiërs 13:13
Ons resten geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde.